ترجمه از عربی به فارسی با کتاب روش هایی در ترجمه از عربی به فارسی دکتر ناظمیان

ترجمه از عربی به فارسی به دلیل رابطه‌های فرهنگی میان ایران و کشورهای عربی یکی از نیازهای مبرم کشور ما بشمار می‌رود.

با این حال  کتاب‌های ترجمه درخور، اندک‌شمار و محدودی در این زمینه نوشته شده است.

به همین دلیل قصد داریم در این نوشته به معرفی کتاب روش هایی در ترجمه از عربی به فارسی بپردازیم.

نویسنده کتاب روش هایی در ترجمه از عربی به فارسی

این کتاب توسط رضا ناظمیان به رشته تحریر درآمده است.

در سال ۱۳۸۱ ه.ش برای نخستین بار توسط انتشارات سمت روانه بازار کتاب شده است.

اگرچه بیش از چهارده سال از زمان انتشار آن می‌گذرد، هنوز یکی از برترین آثار تالیفی در زمینه ترجمه از عربی به فارسی بشمار می‌رود.

دکتر رضا ناظمیان _ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی _ نویسنده و مولف چندین کتاب دیگر نیز است.

کتاب فن ترجمه، متون نظم و نثر، آموزش زبان عربی در ۶۰ روز، روزنامه و مجلات عربی و فن ترجمه برای فارسی‌آموزان عرب‌زبان برخی دیگر از آثار او هستند.

وی در کتاب روش‌هایی در ترجمه از عربی به فارسی می‌کوشد به مهم‌ترین و پرچالش‌ترین مسایل ترجمه عربی به فارسی بپردازد.

کتاب مذکور در پانزده فصل نسبتا کوتاه نوشته شده است و موضوعات مختلف ترجمه از زبان عربی به فارسی را دربردارد.

نگاهی به فهرست مطالب کتاب روش هایی در ترجمه از عربی به فارسی

شیوه تدوین و استفاده از فرهنگ‌های لغت

مراحل ترجمه

انواع متن

انواع ترجمه

سبک در ترجمه

مترادف‌ها و کاربرد آن‌ها

جمله‌های پایه و پیرو

معادل‌یابی برای حروف اضافه

معادل‌یابی دستوری

معادل‌یابی واژگانی

معادل‌یابی در متن

اصطلاحات

ضبط و ترجمه اسامی خاص

ترجمه عناوین و تطبیق تاریخ

و آشنایی با فرهنگ عنوان بخش‌های مختلف کتاب مذکور را تشکیل می‌دهد.

جزییات بیشتر از کتاب ترجمه از عربی به فارسی

افزون بر تمرین‌های متعدد هر فصل، در بخش پایانی نیز

تعدادی متن عربی برای ترجمه به فارسی برای تمرین بیشتر علاقمندان به ترجمه قرار داده شده است.

این متن‌ها همگی از نویسندگان سرشناس و به‌نام جهان عرب هستند که

هر یک از سبک و شیوه بیانی مختص به خود برخودار است.

طبیعتا تلاش برای ترجمه آثار چنین ادیبانی بی‌شک

در بالا بردن توانایی ترجمه افراد تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.

با توجه به فهرست پربار این کتاب که در بالا به آن اشاره شد،

می‌توان گفت که مطالعه این اثر برای همه مترجمانی که تازه کار ترجمه را شروع کرده اند، مفید است.

زیرا مطالب آن شامل پایه‌ترین نکات مربوط به ترجمه می‌شود.

اما به موضوعات مهمی چون سبک در ترجمه و معادل‌یابی‌های مختلف نیز می‌پردازد.

نخستین فصل و همچنین فصل پایانی این کتاب به شیوه تدوین فرهنگ‌لغت‌ها و کار با آن‌ها می‌پردازد.

از آن جایی که هر مترجم در طی فرایند ترجمه بارها و بارها از فرهنگ‌لغت استفاده می‌کند، برخورداری از دیدی درست و علمی در این زمینه به او کمک می‌کند تا با صرف زمان کمتر و شیوه‌ای مناسب‌تر به ترجمه‌ای دقیق‌تر دست پیدا کند.

در فصل آشنایی با فرهنگ‌ها آمده است:

«هر کلمه باید شناسنامه‌ای خاص در ذهن مترجم داشته باشد.

به این معنا که مترجم باید ریشه و مشتقات یک کلمه را بشناسد و به محض این که به کلمه تازه‌ای برخورد کرد به فرهنگ مراجعه کند و نه تنها معنای آن کلمه، اطلاعات مربوط به آن را نیز در ذهن خود ثبت کند؛ بنابراین مترجم پیش از هر چیز باید فرهنگ‌های لغت را بشناسد و شیوه‌های استفاده از آن‌ها را بداند.

وانگهی مترجم خوب، محقق نیز هست و پیوسته به آن چه از پیش به ذهن سپرده شک می‌کند و برای پیدا کردن معادل مناسب یک کلمه در جمله به انواع فرهنگ لغت و برای به دست آوردن اطلاعات پیرامون اسامی خاص به دائره‌المعارف‌ها مراجعه می‌کند».

یکی از مهم‌ترین پرسش‌های مترجمان به ویژه مترجمان تازه‌کار چگونه آغاز کردن فرایند ترجمه و چگونه به پایان رساندن آن است.

دکتر ناظمیان در این کتاب، فرایند ترجمه را به شش مرحله بخشبندی کرده است.

خواندن متن، مشخص کردن کلمه‌های ناآشنا، استفاده از فرهنگ‌لغت، ترجمه کتبی، بازخوانی و ارزیابی ترجمه و در نهایت ویرایش.

طبق مطالب این کتاب، مترجم نخست باید متن را به طور کامل بخواند.

این کار دیدی کلی نسبت به نوع متن، سبک متن، کیفیت و زبان متن و مخاطب متن به او می دهد.

پس از آن با مرور مجدد، کلمه‌های ناآشنا را مشخص کند.

شیوه پیشنهادی در این کتاب بدین شکل است:

الف _ دور تمام کلمه‌هایی که معنای آن‌ها را نمی‌دانید و نمی‌توانید از متن حدس بزنید، خط بکشید.

ب _ زیر کلمه‌هایی که قبلا معنای آن‌ها را می‌دانستید، ولی اکنون فراموش کرده‌اید، دو خط بکشید.

ج _ زیر کلمه‌های ناآشنا که معنای آن‌ها را می‌توانید از متن حدس بزنید، یک خط بکشید.

پس از این مرحله زمان استفاده از فرهنگ‌لغت و نوشتن کتبی ترجمه فرا می‌رسد.

مرحله بازخوانی و ارزیابی ترجمه نیز طبیعتا بعد از نوشتن کامل متن قرار می‌گیرد.

در نهایت ویرایش متن ترجمه شده را نباید از نظر دور داشت.

این کتاب ارزشمند را می‌توان از سایت آدینه بوک خریداری کرد.

 اگر به ترجمه علاقه دارید، پیشنهاد ما شرکت در دوره رایگان صوتی مترجم می شوم! است.

برای دریافت درس ها این جا را کلیک کنید.