فهم زبان عربی ؛ چه چیز باعث سختی درک مطلب در این زبان می‌شود؟

فهم زبان عربی کمی سخت به نظر می‌رسد. اما چرا؟

در کشور عزیزمان ایران افراد مختلفی به اشکال گوناگون با آن در ارتباط هستند.

انگیزه افراد از خواندن متون عربی بسیار گوناگون است.

برخی با انگیزه‌های کاری، برخی دیگر با دلایل دینی و برخی نیز با اهداف فرهنگی قصد دارند زبان عربی را بخوانند و درک کنند.

در این میان بسیاری از افراد در دانشگاه‌ها واحدهای مختلف زبان عربی را می‌گذرانند

و برخی دیگر نیز به شکل شخصی و خودخوان شروع به خواندن کتاب‌های عربی می‌کنند.

اما علی‌رغم درس‌ها و واحد درسی عربی متعددی که افراد در دانشگاه‌ها و یا حتی آموزشگاه‌های مختلف می‌خوانند،

متاسفانه درصد قابل توجهی از افراد از این مطلب شکایت دارند که نمی‌توانند متون عربی را درک کنند

و یا درک مطلبشان به اندازه‌ای که می‌خواهند نیست.

یعنی آن‌ها یک متن عربی را می‌خوانند و یا اصلا متوجه منظور و مفهوم متن نمی‌شوند

و یا صرفا بخش کوچکی از آن را درک می‌کنند.

از طرف دیگر افراد دائم در این ترس به سر می‌برند که مبادا به درستی متوجه مفهوم متن نشده باشند.

به نظر شما چرا ما زبان عربی را به راحتی نمی‌فهمیم؟

دلایل مختلفی وجود دارد که باعث سختی در فهم زبان عربی می‌شود.

اما در کل می‌توان تمامی دلایل عدم فهم زبان عربی را در عبارت زیر خلاصه کرد.

مهم‌ترین دلیل تفاوت ویژگی‌های دو زبان عربی و فارسی است.

در واقع مشکل زمانی به وجود می‌آید که ما می‌خواهیم زبان عربی را با ویژگی‌های زبان فارسی بخوانیم

و به تفاوت‌های میان این دو زبان بی‌توجه هستیم.

یعنی ما فرض می‌کنیم که زبان عربی هم مانند زبان فارسی است.

شکل کاربرد عبارات و کلمات و حتی ساختارهای زبان عربی را مانند فارسی فرض می‌کنیم.

در این حالت ذهن ما به شدت دچار مشکل می‌شود.

زیرا با پیش‌فرض‌های نادرستی مطالعه را شروع کرده است.

چرا این کار در فهم زبان عربی به ما کمک نمی‌کند؟

بگذارید با یک مثال این موضوع را دقیق‌تر توضیح بدهم.

فرض کنید شما قصد دارید به یک شهر جدید سفر کنید، اما به جای آن که از نقشه آن شهر برای پیدا کردن مسیر استفاده کنید،

با خودتان بگوید این شهر هم حتما مثل شهر خودم است و تفاوتی با آن ندارد.

پس با نقشه شهر خودم سفر خواهم کرد!!

مثالی که زدم دقیقا همان کاری است که خیلی از ما برای فهم زبان عربی از آن استفاده می‌کنیم.

ما با نقشه ذهنی متناسب با زبان فارسی، زبان عربی را می‌خوانیم.

راه فهم زبان عربی چیست؟

شناخت ویژگی‌های زبان عربی و همچنین آشنا شدن با تفاوت‌ها و شباهت‌های آن با زبان فارسی یکی از مهم‌ترین گام‌هایی است که به ما در فهم زبان عربی کمک می‌کند.

در غیر این صورت در هزارتوهای این زبان گم خواهد شد و هرگز به درک مطلب دست پیدا نخواهد کرد.

همان طور که گفتم هم باید با ویژگی‌های زبان عربی آشنا شد

و هم با تفاوت‌ها و شباهت‌های زبان عربی و زبان فارسی.

چون باید اعتراف کرد که رابطه زبان عربی و فارسی حقیقتا یک رابطه منحصر به فرد است تا آن جا که شاید حتی بتوان ادعا کرد چنین رابطه‌ای میان هیچ دو زبان دیگر جهان وجود ندارد.

زبان عربی و فارسی به دلیل مجاورت کشور عزیزمان ایران در کنار کشورهای عرب حتی پیش از اسلام با هم در اتباط بود.

در ابتدا روابط تجاری و بعدها یعنی در دوره عباسی به دلیل روابط متعدد فرهنگی، تجاری و سیاسی این دو زبان به شدت تحت تاثیر یکدیگر قرار گرفتند

و طبیعتا به دلیل آن که زبان عربی در آن برهه از تاریخ زبان رسمی کشورهای اسلامی بشمار می‌رفت، تاثیر عربی بر زبان فارسی بسیار بیشتر از تاثیری است که فارسی بر زبان عربی داشته است.

به همین دلیل است که بسیاری از ما وقتی که یک متن عربی را می‌خوانیم، با کلمات و حتی عباراتی روبرو می‌شویم که در ظاهر برای ما آشنا هستند.

نکته در این است که ما نسبت به تشابه ها و تفاوت های زبان عربی و فارسی آگاه باشیم.

بیایید با هم به برخی از وجوه مشترک میان این دو زبان نگاهی بیندازیم.

واژگان مشترک در زبان عربی و زبان فارسی

برخی از واژگان عربی در فارسی دقیقا به همان معنای عربیشان به کار می‌روند.

تعداد این کلمات بسیار زیاد است. اما صرفا از باب مثال می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:

ائتلاف، احتکار و تهدید

این سه کلمه در عربی و فارسی دقیقا به یک معنا به کار می‌روند.

واژگان زبان عربی که در زبان فارسی کاربرد ندارند

برخی از کلمه‌های عربی خودشان در فارسی اصلا کاربرد ندارند.

اما معادلشان در فارسی کلمه‌ای عربی است و آن کلمه در عربی به معنای دیگری به کار می‌رود.

کمی پیچیده شد؟!

به عنوان مثال می توان به کلمه انکماش اشاره کرد.

این کلمه عربی است. ما این کلمه را در فارسی اصلا به کار نمی‌بریم.

اما معنا و معادل این کلمه در فارسی انقباض است.

جالب است که انقباض هم یک کلمه عربی است. اما درخود زبان عربی به معنای دیگری به کار می‌رود.

واژگان زبان عربی با معنای متفاوت در زبان فارسی

برخی دیگر از کلمات عربی در فارسی کاربرد دارند، اما با یک معنای متفاوت.

کلمه ابراز نمونه خوبی برای این مثال است. ابراز عربی است و در فارسی هم بسیار به کار می‌رود.

اما معنایی که در عربی از این کلمه برداشت می‌شود با معنای فارسی آن متفاوت است.

واژگان زبان عربی معادل واژگان زبان فارسی

گروهی دیگر از کلمات عربی هم هستند که اگر چه معادل فارسی دارند، اما خود آن کلمه نیز در فارسی به کار می‌رود.

مثلا کلمه عِرق که معادل فارسی آن نژاد است در فارسی کاربرد دارد.

در واقع هم کلمه عِرق و هم کلمه نژاد هر دو در فارسی به کار می‌روند.

ما به عنوان مترجم و یا خواننده یک متن عربی می‌بایست با این نکات ظریف آشنا باشیم.

توجه به این نکات به ما کمک می‌کند هر تشابهی واژگانی ما را فریب ندهد و از این طریق بتوانیم به معنای درست واژگان عربی دست پیدا کنیم.