مبادی العربیه یکی از شناخته‌ترین کتاب‌های قواعد عربی را بیشتر بشناسیم!

مبادی العربیه یکی از مشهورترین کتاب‌های قواعد است.

اما چگونه باید قواعد را یاد گرفت؟

آیا شما قصد دارید با همه قواعد زبان عربی به صورت یک جا آشنا بشوید؟

نمی‌خواهید در میان کتاب‌های مختلف قواعد این زبان سردرگم شوید؟

برای یادگیری قواعد زبان عربی کتاب‌های متعددی در بازار وجود دارد.

اما کتاب مبادی العربیه را می‌توان موثق‌ترین کتاب این حوزه دانست

که سال‌های متمادی به عنوان کتاب اصلی یادگیری قواعد زبان عربی به علاقمندان این زبان معرفی می‌شود.

مبادی‌ العربیه تا به آن اندازه در میان دوستداران و افرادی که قصد یادگیری زبان عربی را دارند،

شناخته‌شده است که شاید در نظر اول نیازی به معرفی نداشته باشد.

در واقع کتاب مبادی‌ العربیه در دانشگاه‌ها به دانشجویان زبان و ادبیات عرب

و همچنین بخش‌هایی از آن برای رشته‌های مختلف الهیات، فقه و حقوق و ادبیات فارسی تدریس می‌شود.

اما امروز در این مقاله قصد داریم با نگاهی کمی متفاوت به شیوه درست مطالعه این کتاب بپردازیم.

درباره نویسنده مبادی‌العربیه

رشید الشرتونی (۱۸۶۴ _ ۱۹۰۶ م) ادیب لبنانی است

که نامش نیز منسوب به شرتون یکی از دیه‌های لبنان می‌باشد.

او خود نیز در شرتون به دنیا آمد و در کسروان به تحصیل پرداخت و زبان سریانی و فرانسه را به خوبی فرا گرفت.

الشرتونی ۲۳ سال در بیروت به تدریس ادبیات عرب پرداخت و در همان شهر درگذشت.

بیشتر تالیفات رشید الشرتونی کتاب‌های درسی بود

که از آن میان می‌توان به کتاب تمرین الطلاب فی التصریف والاعراب، نهج المرسله و کتاب مبادی العربیه اشاره کرد.

نگاهی به کتاب مبادی‌العربیه

بخش اول مبادی‌العربیه به قواعد صرفی و بخش دوم این کتاب نیز به قواعد مربوط به نحو می‌پردازد.

در ابتدای هر درس نویسنده مبادی العربیه ابتدا به توضیح قاعده مورد نظر به شکل خلاصه

و سپس با توضیح دقیق و بیان موارد مختلف و تبصره‌ها و همچنین موارد نادر می‌پردازد.

در پایان هر درس نیز تعدادی تمرین برای یادگیری هر چه بهتر علاقمندان به این زبان قرار داده شده است.

فواید خواندن کتاب مبادی‌العربیه

از نکات قابل تامل این کتاب آن است که تمامی قواعد در یک جا گردآوری شده

و در سطوح مختلف در دسترس علاقمندان به زبان عربی قرار داده شده است.

همان طور که در بالا نیز به آن اشاره شد،

در پایان هر بخش تمرین‌هایی قرار داده شده است

که فرد می‌تواند با حل آن‌ها مهارت خود را در فهم قواعد عربی بالا ببرد.

مشکلات خواندن کتاب مبادی العربیه

وقتی یک کتاب بیش از چندین دهه متوالی تدریس می‌شود دیگر جای شکی برای کسی باقی نمی‌ماند

که این کتاب همان کتاب درست وشیوه تدریس آن بهترین شیوه تدرس ممکن است.

اما گاهی شاید بد نباشیم نسبت به شیوه‌های تدریس رایج بازبینی انجام بگیرد.

در ادامه با نگاهی کمی منتقدانه این کتاب را از نظر می‌گذرانیم.

_ هدف از تالیف کتاب مبادی العربیه گردآوری همه قواعد زبان عربی در یک جا بوده است.

به همین دلیل می‌توان این کتاب را نوعی مرجع موثق برای آموختن قواعد زبان عربی دانست.

اما زبان‌آموزان عربی باید به خاطر داشته باشند که برای شروع نیازی به یادگرفتن همه قواعد این کتاب و حفظ تمامی تبصره‌ها و موارد نادر را ندارند.

همچنین نیازی نیست که همه این قواعد به ترتیبی که کتاب آمده است، آموخته شود.

_ بیشتر مثال‌های مبادی‌العربیه مربوطه به صده‌های پیشین است

و به طبع آن به شدت از فضای دنیای معاصر جهان عرب به دور است.

به همین دلیل خواننده با کاربرد قواعد به شکل امروزی آن آشنا نمی‌شود.

_ برخی از قواعد و تبصره‌های ذکر شده در کتاب مبادی‌العربیه بسیار نادر است

و حتی در زمان‌های گذشته بندرت به کار می‌رفته است.

با گذشت زمان و آسان‌تر شدن زبان نیز برخی از قواعد به طور کل یا از بین رفته است

و یا حقیقتا دیگر کاربردی ندارد.

در این زمینه می‌توان از قاعده اشتغال نام برد که یک قاعده بسیار کم کاربرد است

و بندرت در میان نوشته‌های زبان عربی به چشم می‌خورد

و به همین دلیل شاید نیازی نباشد که زمان بسیار زیادی را صرف یادگیری این قاعده کم‌کاربرد کرد.

پیشنهاد برای استفاده بهتر از کتاب مبادی‌العربیه

شاید بهتر باشد کتاب مبادی‌العربیه به عنوان یک منبع موثق مانند فرهنگ لغت به کار رود.

یعنی همان طور که هیچ کس همه فرهنگ لغت را به صورت یک جا حفظ نمی‌کند،

یادگیری قواعد مبادی العربیه به صوت یک جا نیز کار درستی به نظر نمی‌رسد.

البته این امر در دانشگاه‌ها تا حد زیادی رعایت می‌شود.

اما افرادی که به شکل انفرادی و بدون معلم قصد دارند این زبان را بیاموزند،

غالبا دچار این مشکل می‌شود و سعی می‌کنند همه این کتاب را به صورت پشت سر هم

و مداوم بخوانند و پس از آن به سراغ درک مفهوم در متون زبان عربی بروند.

اما وقتی به سراغ متون می‌روند، متوجه می‌شوند که آموختن آن همه قواعد نیازی نبوده است.

با توجه به این مطالب به نظر می‌رسد دوستداران زبان عربی بهتر است با یادگیری حداقلی قواعد شروع کرده

و به مرور و بسته به نیاز خود به سراغ یادگیری موارد بیشتر بروند.