فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم ؛ معرفی یک فرهنگ‌لغت عربی فارسی

فرهنگ عربی فارسی

فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم

 

مشخصات کلی کتاب:

 

نام کتاب: فرهنگ معاصر میانه عربی _ فارسی

 

مولف: عبدالنبی قیم

 

ناشر: فرهنگ معاصر

 

تعداد صفحات: ۹۹۲ صفحه

 

 

پیشگفتار فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

 

پس از انتشار فرهنگ معاصر عربی _ فارسی در سال ۱۳۸۱ با شصت هزار مدخل و با عنایت به توجه و اهتمام صاحب‌نظران و اهل فن نسبت به آن،

تالیف فرهنگی با واژگان متداول‌تر و برابرهای پرکاربرد جهت گروه دیگر مخاطبان ضروری بنظر رسید.

به همین دلیل مدخل‌های متداول عربی و معادل‌های پرکاربرد آن‌ها از میان خیل عظیم مدخل‌ها و معادل‌ها برگزیده شدند و در این کتاب سامان یافتند.

 

مبنای کار جهت گزینش مدخل‌ها و زیرمدخل‌های متداول و همچنین انتخاب برابرها و معادل‌های پرکاربرد،

کتب زیر بودند که در زمره جدیدترین و معتبرترین فرهنگ‌های عربی هستند:

فرهنگ عربی فارسی

منابع فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

 

_ قاموس المورد (عربی _ انگلیسی) تالیف دکتر روحی البعلبکی، انتشارات دارالعلم للملایین، چاپ پنجم، بیروت، ۱۹۹۳٫

 

_ المنجد الوسیط فی العربیه المعاصره، تدوین در واحد فرهنگ‌های لغت انتشارات دارالمشرق، بیروت، ۲۰۰۳٫

 

_ علاوه بر این‌ها در مواردی واژه‌های جدید و یا واژه‌هایی که در فرهنگ‌های فوق نیامده‌اند، در این فرهنگ گنجانده شدند، مانند اَجِندَه و …

 

توضیحات کلی درباره فرهنگ عربی فارسی عبدالنبی قیم 

 

_ رئوس کلی حاکم بر این فرهنگ، همان رئوس کلی حاکم بر فرهنگ معاصر عربی _ فارسی است،

 

_ استفاده از جدیدترین و علمی‌ترین شیوه‌های فرهنگ‌نویسی به منظور هر چه ساده‌تر کردن فرهنگ جهت سهولت دسترسی به واژه‌ها و هر چه فارسی‌تر کردن آن.

 

_ همچنین ویژگی‌های این کتاب همان ویژگی‌های فرهنگ معاصر عربی _ فارسی است.

 

_ ضمین اینکه در این فرهنگ، عین‌الفعل‌ها فعل‌های مضارع مشخص شده است.

 

[box type=”info” align=”” class=”” width=””]مطالعه دیگر کتاب‌های معرفی شده در سایت الریحانه[/box]

ویژگی‌های فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم

اولین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. ترتیب الفبایی

یکی از راه‌های استفاده از فرهنگ عربی _ فارسی ترتیب الفبایی آن است.

این ویژگی علاوه بر اینکه مطابق طبق خوانندگان فارسی‌زبان است،

به دلیل ترتیب الفبایی آن، دسترسی به مدخل‌ها را سهل و آسان کرده،

از اتلاف وقت و سردرگمی که ناشی از عدم شناخت صحیح ریشه مدخل است، جلوگیری می‌کند.

 

از دیگر ویژگی‌های روش فوق این است که استفاده از آن مستلزم داشتن سواد عربی و آشنایی به ابواب مختلف آن نیست.

بنابراین هر دانش‌پژوه و حتی هر دانش‌آموزی قادر به استفاده از آن خواهد بود.

حسن دیگر این روش تعیین مکان صحیح و مناسب واژگان جدید به ویژه واژگان معرب است که همگی فاقد ریشه هستند

و در قالب ریشه‌های زبان عربی نمی‌گنجند. از این رو واژه‌هایی مانند تأمرک؛ متفرنس؛ تلفز؛ بلشف و … در جایگاه مناسب خویش قرار گرفته‌اند.

 

امروزه حتی در جهان عرب ترتیب الفبایی فرهنگ مقبولیت بیشتری یافته و روش سنتی و قدیمی فرهنگ‌نویسی کاربرد کمتری دارد.

از این رو دکتر روحی البعلبکی فرهنگ المورد را هم براساس همین شیوه تالیف کرده است.

 

دومین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. بیان مصدری فعل‌ها

در فرهنگ‌های عربی برای بیان حدوث فعلی یا پدید آمدن حالتی، از صیغه مفرد مذکر غایب ماضی استفاده می‌کنند

و آن را برای همه حالت‌ها قابل تعمیم می‌دانند.

با توجه به شمول معنی این مدخل برای همه صیغه‌ها، در این کتاب معادل فارسی آن به صورت مصدر بیان شده است؛

مثلا در مقابل ذهب: رفتن قرار گرفته است.

 

گفتنی است که کلیه فرهنگ‌های عربی _ انگلیسی، عربی _ فرانسه، عربی _ روسی چه آن‌هایی که توسط فرهنگ‌نویسان عرب تالیف شده

و چه آن‌هایی که توسط سایرین نوشته شده‌اند در زبان مقصد، مصدر آن زبان را به عنوان معادل فعل قرار داده‌اند.

 

سومین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. برابریابی مصدرها

در فرهنگ‌های عربی _ فارسی به هنگام بیان معنی مصدرهای عربی همانند مصدر فارسی عمل کرده و آن را به “دن” و “تن” ختم می‌کنند؛

به عنوان مثال منازعه را جنگ کردن، نزاع کردن، درگیر شدن، کشمکش داشتن معنی کرده‌اند.

حال آنکه برای بیان معادل مصدر عربی در زبان فارسی باید همان معنی و سیاق دستوری عربی را مد نظر داشت.

لذا دراین فرهنگ معادل مصدرها به صورت اسم معادل‌یابی شده است، مانند:

 

معاشره: همنشینی، نشست و برخاست، آمد و شد؛

 

منازعه: جنگ، درگیری، نزاع؛

 

بحث: جستجو، کاوش، تحقیق، بازرسی؛

 

احتشاد: گردآوری، جمع‌آوری.

 

چهارمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. حذف مصدرها

با اعتقاد به اصل هر چه فارسی‌تر کردن این فرهنگ، از ذکر مصدرهای همراه فعل احتراز شده و فقط فعل و معانی آن در این فرهنگ ضبط شده است.

به عنوان مثال در فعل ذهب، مصدرهای ذهابا و ذهوبا و مذهبا ذکر نشده است.

بدیهی است مصدرهایی که در زبان عربی به صورت مصتقل کاربرد دارند،

در جایگاه خاص خود به عنوان اسم ضبط شده و برای آن‌ها معادل‌یابی شده است، مانند:

ذهابا: (عمل) رفتن

ایابا و ذهابا: رفت و برگشت؛ آمد و رفت.

 

پنجمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. حذف ال معرفه

به منظور سهولت قرائت، ال معرفه که در عربی بر سر اسم می‌آید از این فرهنگ حذف شده است،

مگر در مواردی که با حذف ال و بیان آن به صورت نکره رسم‌الخط کلمه تغییر می‌کند.

در این کتاب این گونه مدخل‌ها به دو شکل یعنی با ال و بدون ال آمده‌اند، مانند:

الصاحی، صاح، القاضی، قاض، المستعصی، مستعص، الواعی، واع.

 

ششمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. بیان فارسی مفعول و فاعل

در این کتاب از تکرار فعل در یک مدخل و یا درج علامت ” _ ” به جای تکرار فعل و همچنین از ذکر عربی مفعول یا فاعل احتراز شده

و به جای آن از مفعول یا فاعل فارسی در پرانتز استفاده شده است.

مثلا به جای ضرب العدوّ بقنابل مدافعه: دشمن را با گلوله‌های توپ گلوله‌باران کرد، با حذف کامل جمله عربی، چنین آمده است،

“(دشمن را با توپ) گلوله‌باران کرد”.

این شیوه علاوه بر ایجاز، فرهنگ را فارسی‌تر کرده، صرفه‌جویی در وقت و جلوگیری از افزایش حجم کتاب را نیز شامل شده است.

 

هفتمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. بیان نوع مدخل

در این فرهنگ همانند فرهنگ‌های فارسیو غربی مقوله‌های دستوری ذکر شده‌اند.

از آنجایی که در زبان عربی کلمه یا اسم است یا فعل و یا حرف، در این کتاب نیز سه گروه اصلی و همچنین فعل‌های مجهول مشخص شده‌اند.

 

هشتمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. برابریابی

از آنجایی که در فرهنگ‌های دو زبانه خواننده به دنبال معادل مدخل‌هاست،

لذا ارائه تعریف و ترجمه مدخل در اینگونه فرهنگ‌ها نیاز خواننده را مرتفع نمی‌سازد.

از این رو در فرهنگ حتی‌المقدور تعاریف حذف شده، و در قبال هر مدخل حتی‌الامکان معادل آن ذکر شده است.

شایان ذکر است که، به دلیل وجود نام‌ها و اصطلاحات خاص برای حالت‌ها و رفتارهای مختلف در زبان عربی

و فقدان معادل برای همه آن‌ها در زبان فارسی و همچنین نبود فرهنگ‌های تخصصی عربی _ فارسی

به ویژه در زمینه گیاه‌شناسی و جانورشناسی در مواردی مولف ناگزیر از ارائه تعریف برای برخی مدخل‌ها بوده است.

 

نهمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. ذکر ریشه مدخل‌ها

با توجه به ترتیب الفبایی فرهنگ به منظور اجتناب از هر گونه ابهامی حتی المقدور سعی شده ریشه مدخل بلافاصله بعد از مدخل در قلاب {} آورده شود.

در مواردی نیز که مدخل با ریشه آن یکسان بوده از ذکر ریشه مدخل احتراز شده است.

 

دهمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. ضبط اصطلاحات علمی

امروزه همگام با تحولات و پیشرفت‌های علمی، اصطلاحات فراوانی در زبان‌های زنده دنیا رایج شده و روز به روز بر میزان استفاده آن‌ها افزوده می‌شود.

زبان عربی نیز به دلیل ظرفیت قابل‌توجه واژه‌سازی توانسته است خود را با این تغییرات همگام سازد.

از این رو در زبان عربی برای اصطلاحات علمی و حتی اصطلاحات ورزشی معادل‌های خوبی یافته‌اند.

در این کتاب سعی شده است اصطلاحات مزبور گنجانده شود، بدیهی است اصطلاحات تخصصی که خاص رشته‌ای از علوم هستند در چهارچوب این کتاب نمی‌گنجند.

 

یازدهمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. درج عبارات اصطلاحی

در زبان عربی، همانند زبان‌های دیگر عبارات اصطلاحی فراوانی وجود دارد که جنبه عمومی داشته و در نوشتار و گفتار نیز متداول هستند.

در این فرهنگ ضمن ذکر این عبارات سعی شده است اگر عبارت مزبور در زبان فارسی معادلی داشته معادل فارسی آن نیز ذکر شود.

مانند: بین تاره و أخری: هر از گاهی، گاه‌گاهی، گاهی

 

دوازدهمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. حذف مدخل‌های مهجور

تلاش شده است مدخل‌های کهنه که در عصر حاضر کاربردی نداشته

و مدت‌هاست عمر آن‌ها به سر آمده و همچنین مدخل‌های کم کاربرد از این فرهنگ حذف شوند.

گاهی نیز معانی مهجور برخی مدخل‌ها ذکر نشده است.

 

سیزدهمین ویژگی فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم 

  1. درج عین‌الفعل مضارع

در این فرهنگ حرکت عین‌الفعل مضارع افعال مشخص شده، تا استفاده‌کننده قادر باشد صیغه مضارع افعال را صرف کند.

2 thoughts on “فرهنگ معاصر عربی فارسی عبدالنبی قیم ؛ معرفی یک فرهنگ‌لغت عربی فارسی

  1. پشتيبانی سايت الريحانه says:

    سلام و وقت بخیر دوست گرامی آنا
    از شما متشکریم که نظرتان را با ما در میان گذاشتید.
    هر شیوه ای خوبی ها و نواقص خاص خود را دارد.
    بهتر است در وقت گوش دادن به عربی متن عربی آن را مشاهده کنید تا مهارت شنیداری شما بالا برود و بتوانید به مرور به توانایی فهم عربی بدون ترجمه دست پیدا کنید.
    ابتدا فایل صوتی یا تصویری را با زیرنویس گوش بدهید و سعی کنید خودتان تمام مطالب را درک کنید و تنها در صورت نیاز و یا برای اطمینان ترجمه فارسی را مطالعه کنید.
    موفق باشید

  2. Anna says:

    با سلام .و تشکر .من دو داستان عربی را گوش کردم .ایکاش زیر عربی .به زبان فارسی ترجمه میگردید .فاصله ما بین جمله ها زیاد است .منظورم وقتی به داستان گوش میکردم .زیرش ترجمه فارسی بود .یک جوریی تمزکز ات را از دست میدهی .
    خواهش میکنم راهنمایی ام کنید .ساده ترین روش برای یادگیری زبان عربی .ممنون

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.