ترجمه چیست؟ در پاسخ به این پرسش میتوان گفت که
به طور خلاصه و بسیار ساده ترجمه فرایند معادلیابی کلمات و عبارات از یک زبان به زبان دیگر است.
آیا تا به حال در خیابان، سفر و یا در مهمانیهایتان با فردی روبرو شدهاید که به زبان دیگری صحبت میکرد
و احتمالا یکی از نزدیکان و یا همراهانش گفتههای او را برای دیگران ترجمه میکرد؟ این کار ترجمه نام دارد.
اما برای تعریف ترجمه در سطوح بالاتر و دقیقتر باید گفت که
ترجمه توانایی معادلیابی واژگانی، دستوری و بیانی از یک زبان به زبان دیگر است.
توانایی که با دانش زبان و هنر درک معانی و مفاهیم آشکار و پنهان متون درمیآمیزد
تا متون را به نزدیکترین معادلهای زبانی و بیانی خود مبدل کند.
در فرایند ترجمه، مترجم میبایست با دو زبان مبدا و مقصد آشنایی داشته باشد.
زبان مبدا، همان زبانی است که متن اصلی به آن نوشته شده است
و زبان مقصد نیز زبانی است که قرار است، متن به آن ترجمه شود.
اهمیت ترجمه چیست؟
آیا تا به حال شده از خود بپرسید اهمیت ترجمه نوشتههای دیگران در چیست؟
چرا ما باید وقت صرف کنیم و آموزش ببینم تا بتوانیم آثار دیگران را به افراد جدید معرفی کنیم؟
آیا بهتر نیست همان وقت را صرف تالیف و نوشتن آثار علمی و ادبی خودمان بکنیم؟
در دنیایی که جوامع و کشورهای مختلف همه و همه از جهانشمولی زبانها
و اندیشهها صحبت میکنند، در جهانی که دیگر خیلی بزرگ و پهناور نیست
و این روزها مبدل به یک دهکده کوچک شده است.
در این دنیایی که مرزها روز به روز در حال آب شدن است
و برای با خبر شدن از آن طرف دنیا کافی است یک خط تلفن، اینترنت
و یا حتی یک تلویزیون خانگی داشته باشیم،
چه دلیلی دارد که صدها کلمه از یک زبان بیگانه را حفظ کنیم؟
واقعا چه دلیلی دارد قواعد یک زبان دیگر که گاه بسیار سخت و پیچده است را بیاموزیم.
سالها تمرین کنیم تا در نهایت بتوانیم روزی یک مترجم حرفهای بشویم؟
و از همه اینها مهمتر با وجود نرمافزارها و ماشینهای ترجمه دیگر چه نیازی به حرفه ترجمه خواهد بود؟
فایده ترجمه برای درک معنای ترجمه چیست؟
در پاسخ به این پرسشها باید گفت؛ درست است که در این دوره از تاریخ،
کره زمین در نگاه ما انسانها مثل یک توپ تنیس شده است،
اما جالب است که بدانید با گذشت هر چه بیشتر زمان،
مردم و دولتمردان هر سرزمینی بیش از پیش بر حفظ فرهنگ و زبان خودشان تاکید دارند.
این روزها اقوام و ملل مختلف همگی سعی دارند در برابر یکدست شدن انسانها
و از بین رفتن زبانها و فرهنگها مقاومت کنند.
در چنین دنیایی ترجمه به ما کمک میکند، از دیوارهای بسته اطراف ذهن
و محیطمان عبور کنیم و با اندیشمندان و نویسندگان جدیدی آشنا بشویم.
در واقع ترجمه دریی را رو به ما باز میکند که به سمت دنیای افکار
و اعتقادات انسانهای متفاوت با نژادهای رنگارنگ است.
با این توضیحات مشخص میشود که ترجمه، دنیای علم و ادب را پربارتر میکند.
مانع از آن میشود که یک دستاورد علمی یا ادبی
و یا حتی یک تجربه بشری بارها و بارها به اشکال مختلف تکرار بشود.
_ ترجمه درهای تفاهم بینالمللی را به روی کشورها و شناخت اقوام و ملل مختلف باز میکند.
_ ترجمه به ما در شناخت انسانهای بزرگ در سراسر جهان کمک میکند.
_ ترجمه به ما کمک میکند تا بتوانیم آثار و محصولات خودمان و یا موسسه و شرکتمان را به جهان معرفی کنیم.
_ ترجمه میتواند فرهنگ و آداب و رسوم کشورمان را به دیگر اقوام و ملل معرفی کند.
_ ترجمه میتواند شخصیتهای فرهنگی، هنری، ادبی، علمی و … ما را به دیگران معرفی کند.
نگاهی به تاریخ ترجمه
با نگاهی گذرا به تاریخ سرزمینها به راحتی میبینیم که رابطه برقرار کردن با نژادها و ملل مختلف
همواره مهمترین دلیل نیاز به شغل ترجمه بوده است.
شاید بتوان گفت که برافروختهشدن جنگها، تلاش برای صلح، حل و فصل مسایل برونمرزی
و موارد دیگر این چنینی نخستین دلیل نیاز بشرها به ترجمه بود.
اما پس از آن، علاقه بشر به دانش و کشف ناشناختهها باعث رشد و گسترش شغل ترجمه شد.
مترجمها کتابهای مختلف پزشکی، فلسفه و ریاضیات را از زبانهای مختلف میگرفتند
و آن را به زبان مورد نظرشان ترجمه میکردند.
اوج اهمیت دادن به ترجمه در جهان اسلام در دوره عباسی روی داد.
در دوره عباسی که به دوره طلایی مشهور است دانش به شکل گستردهای در جهان اسلام رواج گرفت.
بیشک یکی از عوامل رواج دانش در آن برهه از تاریخ
ترجمه تعداد قابل توجهی از کتابهای یونانی، هندی و فارسی به زبان عربی بود.
دانشمندان و عالمان آن دوره با مطالعه آثار دیگر ملل با اطلاعاتی روبرو میشدند که از آن اطلاع نداشتند.
سپس به نوبه خود مطلبی بر آن میافزودند و آن را به دیگران نیز میآموختند.
در این دوره از تاریخ شغل ترجمه نزد پادشاهان و خلیفهها از ارزش و احترام بسیار بالایی برخوردار بودند
و طبیعتا مترجمان مبالغ قابلتوجهی را به عنوان دستمزد دریافت میکردند.
در جهان امروز ترجمه چیست؟
اما اکنون صدها سال از آن زمان گذشته است و جهان روز به روز در حال مدرنتر شده میباشد.
هر روز امکانات جدیدی به وجود میآید و شیوههای زندگی سنتی و قدیمی به سرعت در حال تغییر است.
فناوریهای جدید خبر از ماشینهای ترجمه و نرمافزارهای هوشمند میدهند.
با این حال به نظر شما این روزها با وجود نرمافزارهای ترجمه
و پیشرفتهتر شدن این نرمافزارها و ماشینها آیا واقعا روزی از راه خواهد رسید که ماشینها به طور کل جایگزین انسان شوند
و دیگر شغلی به نام مترجمی وجود نداشته باشد؟
این پرسشی است که در مقاله ترجمه ماشینی یا ترجمه انسانی؛ مسئله این است! به آن پرداخته ایم.