فرهنگ‌لغت چیست و زبان‌آموزان و مترجمان چگونه باید از آن به درستی استفاده کنند؟

فرهنگ‌لغت عربی

فرهنگ‌لغت چیست؟

فرهنگ‌لغت یک وسیله و ابزار است که به ما کمک می‌کند بتوانیم راحت‌تر و سریع‌تر یک زبان جدید را یاد بگیریم.

در این جا دقت داشته باشید که اگرچه فرهنگ‌لغت یک راه خیلی مهم در پیدا کردن معادل کلمات است، اما فقط یک ابزار است و نه بیشتر.

منظورمان از ابزار چیست؟

منظورمان این است که نباید این طور فکر کنیم که برای پیدا کردن معادل هر کلمه‌ای حتما به سراغ فرهنگ‌لغت برویم.

 

اما چطور باید از فرهنگ‌لغت به درستی استفاده کرد؟

در ادامه به این مطلب می‌پردازیم و بخش‌هایی از کتاب عربی را نمی‌فهمم! را در توضیح آن برایتان آورده‌ایم.

 

چطور باید از فرهنگ‌لغت استفاده کرد؟

یکی از بزرگترین اشتباهاتی که غالبا افراد برای درک مفهوم یک متن مرتکب می‌شوند آن است که از فرهنگ‌لغت درست استفاده نمی‌کنند

تا آن جا که استفاده از فرهنگ‌لغت به جای آن که باعث فهم متون بشود، منجر به سردرگمی می‌شود.

کاری که غالبا افراد برای درک مفهوم یک متن انجام می‌دهند، این است که بلافاصله فرایند فهم متن را با فرهنگ‌لغت شروع می‌کنند.

متن مورد نظرشان را به دست می‌گیرند و برای کلمه به کلمه‌ای که در متن آمده بدون توجه به بافت کلی متن، در فرهنگ‌لغت معادل‌یابی می‌کنند.

اگر حداقل یک بار چنین کاری را انجام داده باشید، می‌دانید که این کار چقدر وقت‌گیر و چه اندازه گیج‌کننده است.

چون در فرهنگ‌لغت‌ها برای هر کلمه چندین معادل و برای برخی از کلمات حتی ده‌ها معادل نوشته شده است.

پیدا کردن این که کدام معنا درست است و کدام معادل اشتباه است،‌

درک این که کدام معادل در متن مورد نظر ما کاربرد دارد و کدام یک نه، فهم این که کدام معادل، دیگر این روزها برای کلمه مورد نظر ما کاربرد ندارد

و کدام یک هنوز به کار می‌رود و ده‌ها نکته ریز و درشت دیگر، تمام انرژی و توان ما را می‌گیرد و دیگر رمقی برای فهم اصل متن باقی نمی‌ماند.

 

در این جا باید به هدف شما از خواندن یک متن نیز باید اشاره کنیم.

شما وقتی می‌دانید هدفتان از پیدا کردن یک معادل مناسب چیست،

بسیار راحت‌تر می‌توانید به خواسته‌اتان برسید تا این که بی‌هدف در میان انبوهی از کلمات سرگردان بشوید.

به عنوان مثال به کلمه مَدفع توجه کنید. برای این کلمه در فرهنگ لغت المنجد این معادل‌ها ذکر شده است:

جای جمع آمدن آب، رودبار، بسیار دفع‌کننده و راننده، توپ.

اگر دید کلی از متن نداشته باشیم و ندانیم به دنبال چه می‌گردیم هر کدام از این کلمه‌ها می‌تواند معادل مناسبی برای متن مورد نظر ما باشد یا نباشد.

اما وقتی بدانیم در حال مطالعه یک متن با موضوع درخت و آبیاری درختان هستیم،

به سرعت درک خواهیم کرد که معادل رودبار برای متن ما مناسب‌تر از توپ خواهد بود.

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]خرید کتاب عربی‌ را نمی‌فهمم![/box]

 

کلمه‌هایی که در فرهنگ‌لغت پیدا نمی‌شوند!

یکی از تصورات اشتباهی که غالبا در ابتدای شروع کار افراد مختلف با آن دست به گریبان هستند،

این تصور نادرست است که از یک طرف فرهنگ‌لغت را یک کتاب مقدس و کامل در نظر می‌گیریم

و از طرف دیگر فکر می‌کنیم در این کتاب قرار است همه کلمات مورد نظر ما پیدا شوند.

منظورم از مقدس شمردن فرهنگ‌لغت این است که ما فکر می‌کنیم

حتما باید یکی از معادل‌هایی که در فرهنگ‌لغت آمده است را برای متن موردنظرمان انتخاب کنیم.

در واقع یکی دیگر از حقایقی که باید در این مسیر نسبت به آن اطلاع داشته باشید این است که

حتی علی‌رغم باورتان باید قبول کنید که بسیار پیش می‌آید معنی کلمه‌ها را نتوان در فرهنگ‌لغت‌ها پیدا کرد.

احتمالا از خودتان بپرسید چطور ممکن است چنین مسئله‌ای واقعیت داشته باشد؟

اگر باورتان نمی‌شود، شما به قدسی بودن فرهنگ‌لغت ایمان دارید و این می‌تواند در فهم متون عربی برای شما بسیار مضر باشد.

نه تنها در زبان عربی که در همه زبان‌ها فرهنگ‌لغت‌ها صرفا می‌توانند راهنماهایی باشند

که به فرد در پیدا کردن معادل، آن هم حد و حدود معادل کمک کنند و کار بیشتری انجام نمی‌دهند.

کافی است مدتی به طور جدی متون مختلف را مطالعه کنید تا متوجه بشوید، خیلی مواقع این شما هستید که باید معادلی را برای متنتان حدس بزنید!

اما چرا برخی از کلمات را نمی‌توان در فرهنگ‌لغت پیدا کرد؟ این مسئله چند جواب دارد.

 

فرهنگ‌لغت 

  یک_ همه می‌دانیم که زبان یک موجود زنده است. هر روز تعدای کلمه به دایره لغات هر زبان اضافه می‌شود

و تعدادی دیگر از کلمات هم برای همیشه حذف می‌شوند. این قانون زندگی است که در زبان هم به عنوان یک پدیده زنده به خوبی قابل مشاهده است.

به همین دلیل ممکن است کلمه مورد نظر شما کلمه‌ای بسیار جدید باشد.

اما فرهنگ‌لغت‌ها علی‌رغم این که کتاب‌های مرجعی هستند که بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرند، هر روزه ویرایش نمی‌شوند

و برای ورود یک کلمه به فرهنگ‌لغت شاید زمانی نسبتا طولانی مثل یک سال و یا حتی بیشتر (در فرهنگ‌لغت‌هایی که بسیار دیر به دیر به روز می‌شود) زمان نیاز باشد.

کلمه‌هایی که مربوط به علم و فناوری می‌شوند می‌توانند بهترین شاهد مثال برای این حالت باشند.

به عنوان مثال گاهی یک فناوری جدیدی در کشوری به کار گرفته می‌‌شود.

از آن جا که این کلمه جدید است، طبیعتا کلمه مرتبط با آن هم در فرهنگ‌لغت‌ها نیامده است.

اما بلافاصله پس از ورود آن فناوری اهل زبان برای آن کلمه‌ای را به کار می‌برند.

فرهنگ‌لغت 

  دو_ کلمه مورد نظر شما یک کلمه محاوره‌ای و محلی است و یا با لهجه خاصی تلفظ می‌شود و طبیعتا فرهنگ‌لغت‌ها براساس زبان رسمی تنظیم می‌شوند.

همان طور که می‌دانید در زبان عربی یک عربی فصیح وجود دارد و به اندازه کشورهای عربی، لهجه عربی.

هر کدام از این کشورها تاریخ متفاوتی را پشت سر گذاشته‌اند.

مثلا کشوری مثل مصر سال‌ها تحت الحمایه دولت عثمانی اداره می‌شده است و به همین دلیل کلمات ترکی در این لهجه بسیار وجود دارند.

کشورهای مغرب عربی که شامل مراکش، الجزایر و تونس هستند سال‌ها در استعمار فرانسه بسر می‌بردند

و در سال‌های استعمار زبان فرانسویی، زبان رسمی این کشورها بشمار می‌رفته است.

حتی هنوز که هنوزه خیلی از بزرگان و ادیبان این کشور به زبان فرانسویی کتاب می‌نویسند.

طبیعی است که زبان عربی این منطقه به شدت تحت تاثیر فرانسویی قرار گرفته باشد.

می‌بینید که کشورهای مختلف تاریخ متفاوت و لهجه‌های گوناگونی دارند

و به طبع از اصطلاحات و عبارات مختلفی استفاده می‌کنند. طبیعی است که همه این موارد در فرهنگ‌لغت‌ها ذکر نشده باشد.

در واقع تاکید اصلی همه فرهنگ‌لغت‌ها بر زبان عربی فصیح است.

اما نویسندگان متون مختلف که از کشورهای مختلف جهان عرب هستند، ممکن است از عبارتی محلی و عامیانه استفاده کنند.

البته این موضوع نباید خیلی باعث نگرانی شما شود.

چون بیشتر نوشته‌ها و مطالب در سراسر جهان عرب به زبان عربی فصیح است

و فقط درصد کمی از نوشته‌ها و یا قسمت کمی از یک متن را کلمات عامیانه و لهجه تشکیل می‌دهند

و به طور کل استفاده از کلمات و عبارات عامیانه بیشتر در ادبیات و گاه در متون مطبوعاتی به چشم می‌خورد.

فرهنگ‌لغت 

  سه_ این احتمال هم وجود دارد که کلمه یا اصطلاحی که شما به دنبال آن هستید تخصصی باشد.

به این معنا که این کلمه را بتوان در یک فرهنگ‌لغت پیدا کرد.

اما همان کلمه در فرهنگ‌لغت دیگر ذکر نشده باشد.

برخی از اصطلاحات سیاسی، تجاری و حتی دینی شامل این مورد هستند

و صرف این که شما یک فرهنگ‌لغت داشته باشید به این معنا نیست که دیگر می‌توانید هر متنی را درک کنید.

استفاده از فرهنگ‌لغت‌های مختلف و حتی یک زبانه از مواردی است که می‌تواند در این زمینه تا حدی راه‌گشا باشد.

 

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]خرید کتاب عربی‌ را نمی‌فهمم![/box]

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.